Het is verleidelijk om vrije uren door te brengen met getuur naar je scherm. Voor je brein is het verwerken van veel prikkels een reden om ‘aan’ te blijven waardoor rust en herstel niet mogelijk is. Het alternatief? Leer gitaarspelen, ga happy stones maken of wroet in de (moes)tuin. Een offline hobby, daar word je gelukkiger, energieker, gezonder en zelfverzekerder van.
Werk, sociaal leven en smartphone-verslaving hebben het inmiddels ruimschoots gewonnen als (vrije) tijdsinvestering. Heb jij nog een offline hobby of ben je hobbyloos en misschien wel een beetje jaloers op de mensen die nog wél een echte hobby hebben. Dan zie je van die geluksvogels die zich uren met het puntje van hun tong uit hun mond kunnen vermaken met het creëren van een gerecht, met hout of in de tuin bezig zijn. Die zich met plezier vastbijten op een akkoordenschema om een paar uur later tevreden vast te stellen dat ze het onder de knie hebben.
Ze zijn helaas in de minderheid, zo blijkt uit cijfers van het Sociaal en Cultureel Planbureau terwijl onze vrijetijd de afgelopen tien jaar in uren niet verminderd is. We doen onszelf tekort. Actieve hobby’s hebben namelijk aantoonbaar positieve effecten op onze gezondheid en psyche.
In het moment zijn.
Een activiteit, een hobby moet je aanspreken, je als het ware ‘pakken’. Want als je gegrepen wordt door een activiteit dan kom je in een toestand van opperste concentratie waarbij je de tijd en de wereld om je heen vergeet. Dan ben je zoals we dit noemen, ‘in het moment’.
Zit je regelmatig in zo’n concentratiemodus, ‘in het moment’ ,dan hoor je (volgens onderzoek) bij de groep mensen die zich structureel gelukkiger voelen. De constante afleiding, pushberichten en prikkels die online tot ons komen, zijn dodelijk voor je concentratie en daarmee voor het optimaal werken van je brein.
Ook Sofrologie geeft je handvatten en oefeningen om je concentratie en het ‘in het moment zijn’ te vergroten. Praktische oefeningen die geen specifieke omgeving vereisen, die je bijvoorbeeld ook tijdens een wandeling kunt uitvoeren. Sofrologie helpt het maakproces, helpt om in het hier en nu te blijven.
Het maakproces is voor mij een vorm van meditatie, die mij energie en een goed gevoel geeft. Ik haal niet alleen voldoening uit het tastbare resultaat van mijn inspanning, maar wordt ook ‘gegrepen’ en wordt blij van de activiteit zélf.
Ongericht denken
Sofrologie geeft mij kaders en richting. Samen met mijn offline hobby zorgt het ervoor dat ik al fröbelend door alle lastige fasen, ups en downs in het leven heen beweeg. Als ik weinig fut heb, krijgen ik weer energie. Wanneer ik van streek bent, maakt handwerk mij weer kalm. Een wijsheid die al stamt uit de oudheid maar doordat we steeds meer in ons hoofd zitten, is deze letterlijk in de vergetelheid aan het raken. Positieve effecten van een offline hobby mogen echt meer aandacht hebben. Daarmee wil ik niet zeggen dat praten over wat er speelt of wat je waarneemt aan emoties en effecten in je lijf niet goed of noodzakelijk is. Ik ken fantastische therapeuten, die machtig mooie resultaten bereiken. Handwerk heeft echter veel positieve effecten want tijdens handwerk kun je ongericht denken, je brein laten ontspannen zodat het optimaal kan werken en vrijelijk kan dwalen, terwijl jij ‘in het moment’ gefocust bezig bent. Gevoelens en ideeën die anders worden verdrongen door al het gerichte nadenken en het verwerken van externe prikkels, krijgen zo de ruimte.
Procesruimte en ontspanning van je brein is van vitaal belang voor je creativiteit, productiviteit en (geestelijke) gezondheid. Momenten van ongericht, naar binnen gekeerd denken zijn essentieel voor het verwerken van persoonlijke herinneringen. Om van de ‘aan’ modus weer in de ontspanning te kunnen komen. Het schept ruimte voor reflectie over (sociale) gevoelens of over wat je belangrijk vindt voor de toekomst.
De tuin als inspiratiebron
Vrije denkprocessen ontstaan zodra je hersenen en handen geconcentreerd samenwerken in onbewuste, herhalende bewegingen. Dan wordt het zogenoemde default-netwerk ingeschakeld en heeft je geest ruimte om te dwalen.
Onkruid wieden heeft zo zijn voordelen.
Op die momenten krijgen herinneringen en nog onverwerkte gevoelens en spanningen een plek en borrelen inzichten en nieuwe ideeën als vanzelf op. Zodra hersenen en handen geconcentreerd samenwerken is het lijf in beweging, beweging is voor alle cellen nodig om opgeslagen stress af te kunnen voeren. Beweging zorgt ervoor dat de hersen-darm as optimaal zijn taak van afvoeren en herstellen kan uitvoeren. Het werken in de tuin, het creëren, onderhouden, het volgen van de seizoenen helpt je totale lijf, van spier tot celniveau. Op momenten dat je iets ingewikkelds moet doen en er gerichte aandacht en bewuste denkprocessen nodig zijn en schakelt het default-netwerk in je brein weer uit.
Zelfvertrouwen boosten
Als je iets heel nieuws gaat leren, zal je geest de eerste tijd geen ruimte hebben om vrijelijk te dwalen. Wel kun je door het hebben van focus, van het ‘in het moment’ raken, je zelfvertrouwen een flinke boost geven. Mensen worden gelukkig wanneer ze ergens vooruitgang in boeken; wanneer ze zichtbaar of merkbaar iets onder de knie krijgen. Psychologen noemen dat ook wel mastery en dat gevoel treedt op bij vrijwel alle hobby’s waarin je regelmatig tijd stopt: van pottenbakken tot tuinieren of het beoefenen van sofrologie.
Mensen die veel tijd besteden aan een offline hobby hebben meer vertrouwen in hun capaciteit en probleemoplossend vermogen dan mensen het default-netwerk nooit uitschakelen. Reden temeer om jezelf deze tijd te gunnen.
Vandaag het verschil maken
Wil je ook graag een offline hobby? Voor meer geluksmomenten, zelfvertrouwen en vrije tijd voor je brein? Begin er dan meteen mee. Want wie vandaag iets creatiefs doet, voelt zich morgen al beter. Begin met iets kleins, met het schilderen van een happy-stone bijvoorbeeld in plaats van meteen een schilderij van 1 x 1 meter. Zelf iets maken vervult je met trots al is het resultaat soms niet wat je verwachtte. De zelf gebrouwen witte wijn van de druiven uit de achtertuin was niet bepaald een grand cru. Niet te hachelen zelfs, maar jij vond deze wijn ‘best lekker’. Je hebt deze wijn immer met je hele ziel en zaligheid gebrouwen. Tijd en moeite investeren leidt tot een groter gevoel van eigenaarschap en tevredenheid, je creaties worden onderdeel van je identiteit waardoor ze meer betekenis krijgen en je er meer van geniet.
We vinden ons eigen werk niet alleen waardevol, uit onderzoek blijkt dat we er ook een egocentrische bias mee ontwikkelen, we snappen daardoor soms echt niet dat anderen onze creaties niet zo heel bijzonder vinden en ons aan het beschermen is om niet te stoppen met onze offline hobby.
Pak je agenda en plan wanneer je aan de slag gaat met je nieuwe hobby. Als je een cursus of een workshop (zoals de workshop gericht op slapen) gaat doen, wordt de planning deels voor je bepaald, maar in andere gevallen vraagt het in het begin om wat discipline. Het duurt even voordat een nieuwe activiteit echt geïntegreerd is in je leven maar het effect is voor je geluk en gezondheid echt de moeit waard.